Hamro Bulletin

भन्सार विभागले देशभरका भन्सार कार्यालयको निगरानी र अनुगमनका लागि ‘सेन्ट्रल मनिटरिङ सिस्टम’ सञ्चालनमा ल्याएको छ । विभागले केन्द्रबाट सीसीटीभीमार्फत यो प्रणाली सञ्चालनमा ल्याएको हो । जसका कारण अब देशभरका भन्सार कार्यालयहरू कडा निगरानीमा पर्नेछन् ।

पहिलो चरणमा १४ वटा भन्सार कार्यालयको अनुगमन सो प्रणालीमा ल्याइएको विभागले जनाएको छ । सेन्ट्रल मनिटरिङ सिस्टम सञ्चालनमा आएसँगै अब केन्द्रले सीसीटीभी क्यामेराको सहायताबाट भन्सार नाकाका गतिविधि सहजै हेर्न र आवश्यकताअनुसार निर्देशन दिन सक्ने विभागको दावी छ ।

यस नयाँ प्रणालीलाई कार्यान्वयनमा ल्याउन भन्सार कार्यालयको स्वचालित तथ्यांक प्रणाली (आशिकुडा) कम्प्युटराइज प्रणालीबाट भन्सार कार्यालयको तथ्यांक राख्ने प्रणाली विकास गरिएको छ । आशिकुडा वल्र्ड सिस्टममा सञ्चालित अनुगमन प्रणाली मुलुकका २४ वटा भन्सार कार्यालयमा लागु भइसकेको छ ।

अनुगमनमा खटिने कर्मचारीले जाँचपासको क्रममा कुनै शंकास्पद गतिविधि देखिएमा तत्कालै कार्यालयका कर्मचारीलाई फोन गरी सोधपुछ गर्न सक्ने विभागले जनाएको छ ।

विभागका महानिर्देशक सुमन दाहालले भन्सार कार्यालयको निगरानी र अनुगमनका लागि सेन्ट्रल मनिटरिङ सिस्टम एकदमै उपयोगी एवं फलदायी हुने अपेक्षा गरिएको बताए । विश्व बजारमा देखिएका विभिन्न नवीनतम प्रविधिको प्रयोगबाट भन्सार कार्यालयलाई व्यवस्थित गर्ने र यसलाई अझ बढी पारदर्शी बनाउने विषय सधंै विभागको प्राथमिकतामा रहेको भन्दै उनले अहिले यस्तो प्रणाली सञ्चालनमा ल्याएको बताए । उनले विभागमा अत्याधुनिक प्रयोगशाला स्थापना भएपछि विभिन्न खाद्य वस्तुदेखि सुनसम्मको गुणस्तर मापन गर्न सकिने बताए ।

काठमाडांैको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थललगायत मुलुकभरका अन्य विमानस्थल एवं स्थलगत भन्सार नाकालाई थप व्यवस्थित र पारदर्शी बनाउने अभियानमा केन्द्रित विभागले यसअघि गत साउनदेखि त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भन्सार कार्यालयमा आशिकुडा प्रणाली (नेपाल कस्टम्स अटोमेडेड सिस्टम) अन्तर्गत विकास गरिएको मेनिफेस्ट मोड्युल सञ्चालनमा ल्याएको थियो ।

मेनिफेस्ट भन्नाले वायुसेवा कम्पनीका सञ्चालकले आफ्नो विमान गन्तव्यका लागि प्रस्थान गर्नुअघि कार्गो ह्यान्डलिङ गर्ने कम्पनीलाई दिनुपर्ने मालवस्तुको विवरणलाई जनाउँछ । यस्तो मेनिफेस्टमा मालवस्तु बोक्ने विमान, छुटेको स्थान, मालवस्तु धनी, कार्गोको संख्या, मालवस्तुको तौल र प्याकेजिङको प्रकारलाई समेत समावेश गरिने भएकाले यो प्रणाली निकै पारदर्शी भएको विभागले जनाएको छ ।

यस्तो मेनिफेस्ट त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको कार्गो ह्यान्डलिङ गर्ने कम्पनीले विमानस्थलमा कार्गो व्यवस्थापन गर्ने जिम्मेवारी पाएको नेपाल पारवहन तथा गोदाम व्यवस्था कम्पनीलाई उपलब्ध गराउने र त्यो कम्पनीले आफ्नो प्रणालीमा प्रवीष्ट गरेपछि स्वतः भन्सारको एनईसीएएस प्रणालीको मेनिफेस्ट मोड्युलले प्रशोधन गर्ने गरी भन्सारको स्वचालित प्रणालीलाई प्राप्त हुने प्रविधि विकास गरेर कार्यान्वयनमा ल्याएको विभागले जनाएको छ । यसले अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार सहजीकरण गरी राजस्व जोखिक न्यूनीकरण गर्ने कार्यलाई पनि थप सहज बनाएको विभागको दाबी छ ।

यो प्रणाली सञ्चालनमा आएसँगै हाल भन्सारलाई प्राप्त अग्रिम सूचनाका आधारमा मालवस्तुमा रहेको जोखिम अध्ययन गर्न पर्याप्त समय भएको विभागले बताएको छ । यस्तो नयाँ प्रणालीको उपयोगबाट कुन दिन कस्ता जोखिमपूर्ण मालवस्तु पैठारी हुँदै छ भन्ने अनुमान गरी सो दिन भन्सारले थप निगरानीका उपाय अपनाउने, धेरै मालवस्तु आउने दिन त्यसैअनुसार पर्याप्त कर्मचारी खटाउन पूर्वतयारी गर्न सक्नेलगायतका कामलाई थप बलियो र पारदर्शी बनाउन यो प्रणाली निकै उपयोगी र फलदायी भएको विभागको दाबी छ । जसले विमानस्थलको भन्सारमा न्यून घोषणा हुने सम्भावना पनि अन्त्य भएको विभागको दाबी छ ।