ताजा अपडेट
स्थानीय तह उपनिर्वाचन : वर्चस्वमा ठूला दल, सिट मात्र अदलबदल
काठमाडौँ — उपनिर्वाचन २०८१ को मतपरिणामले पनि ठूला दलको वर्चस्व देखाएको छ । सातै प्रदेशका विभिन्न पालिकामा भएका निर्वाचनमा कांग्रेस, एमाले र माओवादीले एकअर्काका पद अदलबदल गरे पनि मतपरिणामले राजनीतिक रूपमा कुनै उथलपुथलको संकेत गरेको छैन ।
दुई जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुख र एउटा वडा अध्यक्ष पद यसअघि नै निर्विरोध भएको थियो भने आइतबार ४१ पदमा मतदान भएको हो । समग्रमा कुल ४४ पदमध्ये कांग्रेस १९, माओवादी ११, एमाले ८, जसपा २ तथा एस, रास्वपा, नेमकिपा र स्वतन्त्र १/१ पदमा विजयी भएका छन् ।
उपनिर्वाचन भएका पालिका प्रमुख र उपप्रमुखका ८ पदमध्ये २०७९ को निर्वाचनमा कांग्रेसले ६ र माओवादीले २ स्थानमा जितेका थिए । अन्तिम मतपरिणामअनुसार माओवादीले २ पदाधिकारी र एमालेले ३ पदाधिकारी थपेका छन् । कांग्रेसले यसअघि जितेका ६ मध्ये काठमाडौंको कीर्तिपुर नगरपालिका प्रमुखको पद मात्र सुरक्षित राख्न सकेको छ ।
कांग्रेसले अघिल्लो निर्वाचनमा जितेका मध्ये दैलेखको महाबु गाउँपालिकाको अध्यक्ष, दोलखाको गौरीशंकर गाउँपालिका उपाध्यक्ष तथा बाजुराको स्वामिकार्तिक गाउँपालिका उपाध्यक्ष गरी तीन नयाँ पदाधिकारी एमालेले लगेको छ । माओवादीले रुकुमको पुथा उत्तरगंगा र हुम्लाको सर्केगाड गाउँपालिकाको उपाध्यक्ष जोगाएको छ भने मोरङको ग्रामथान गाउँपालिका अध्यक्ष र जाजरकोटको नलगाड नगरपालिकाको उपप्रमुख पद थपेको छ । यी दुवै ठाउँ यसअघि कांग्रेसले जितेको थियो ।
त्यस्तै, उपनिर्वाचन भएका ३४ वडाका अध्यक्षमध्ये २०७९ को निर्वाचन कांग्रेसले १९, एमालेले ८, माओवादीले ६, जसपा नेपालले १ पद जितेका थिए । यस पटक कांग्रेसले ३ वडा गुमाएर १६ र एमालेले ३ वडा गुमाएर ५ मात्र जितेका छन् । माओवादीले भने १ थप गरी ७ वटा वडामा जितेको छ भने जसपा नेपालले १ थपेर २ वडामा जितेको छ । यसपालि एसले १, नेमकिपाले १, रास्वपाले १ र स्वतन्त्र उम्मेदवारले १ पदमा जितेका छन् । स्थानीय तहमा रास्वपाले एउटा वडासहित पहिलो पटक उपस्थिति दर्ज गरेको छ ।
काठमाडौंको कीर्तिपुरको नगर प्रमुखमा कांग्रेसका कृष्णमान डंगोल विजयी भएका छन् । उनले निकटतम प्रतिस्पर्धी माओवादीका शिवशरण महर्जनभन्दा ७ सय ७९ मत बढी ल्याएका छन् । डंगोलले ५ हजार ३ सय ३४ र महर्जनले ४ हजार ५ सय ५५ मत ल्याएका हुन् । एमालेका उम्मेदवार सुरेन्द्र मानन्धरले ४ हजार ३ सय ३७ मत पाए । कीर्तिपुर–१ र ४ को वडाध्यक्ष पनि कांग्रेसले जितेको छ ।
उपनिर्वाचनमा उम्मेदवारी दर्ताको प्रक्रियामै ओखलढुंगा र कैलालीको जिल्ला समन्वय समितिका प्रमुखमा कांग्रेसका उम्मेदवार निर्विरोध निर्वाचित भएका थिए । यसअघि ती दुवै पद कांग्रेसले नै जितेको थियो ।
कांग्रेसले गुमाएको मोरङको ग्रामथान गाउँपालिका अध्यक्षमा माओवादीका नमोनारायण माझी र दैलेखको महाबु गाउँपालिका अध्यक्षमा एमालेका जंगबहादुर शाही विजयी भएका छन् । जाजरकोटको नलगाड नगरपालिकाको उपप्रमुख पनि कांग्रेसले गुमाएको छ । उक्त पदमा माओवादीकी देवका लामिछाने विजयी भएकी छन् । त्यस्तै, पहिले कांग्रेसले जितेको बाजुराको स्वामीकार्तिक खापर गाउँपालिकाको उपाध्यक्षमा यस पटक एमालेकी सुलोचनाकुमारी भण्डारी विजयी भएकी छन् ।
यहाँ माओवादीकी नरपुरा बुढाले जितेकी छन् । यो पालिकामा कांग्रेस र एमालेले गठबन्धन गरेका थिए । कांग्रेसको चुनाव चिह्नबाट एमालेकी उम्मेदवार केशकुमारी तुलाधरले प्रतिस्पर्धा गरे पनि पराजित भइन् । पुथा उत्तरगंगा गाउँपालिका–२ को वडाध्यक्षमा माओवादीका जगत घर्ती निर्विरोध निर्वाचित भइसकेका छन् ।
यस्तै, दोलखाको गौरीशंकर गाउँपालिकाको उपाध्यक्षमा एमालेकी उमा लुंगेली मगर शेर्पा विजयी भएकी छन् । उनले २ हजार ८ सय ५ मत ल्याएकी छन् । शेर्पाकी निकटतम प्रतिस्पर्धी माओवादी उम्मेदवार निम लेकी शेर्पाले २ हजार ६ सय मत ल्याइन् ।
राजनीतिक वृत्तमा ‘मिसन–८४’ को चर्चा चलिरहेका बेला भएको स्थानीय तहको उपनिर्वाचनमा सत्ताको प्रमुख घटक कांग्रेसले सबैभन्दा बढी क्षति बेहोर्नुपरेको छ भने एमालेले मध्यम खालको परिणाम निकालेको छ । साढे चार महिनाअघि सत्ताबाट बाहिरिएको माओवादीलाई भने चुनावी परिणामले उत्साही बनाएको छ । पुराना राजनीतिक दलको विकल्पमा उदाएको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले काठमाडौंको एउटा वडा जिते पनि समग्रमा निराशाजनक मत ल्याएको छ । रास्वपाले काठमाडौंकै कीर्तिपुर नगरपालिकाको प्रमुख तथा दुई वटा वडामा उम्मेदवारीसमेत दिएको थिएन । त्यस्तै, काठमाडौं–१६ बाहेक अन्य २५ स्थानका रास्वपा उम्मेदवार प्रतिस्पर्धामा आएनन् । धेरैजसो ठाउँमा उनीहरूको जमानत जफत भएको छ ।
कांग्रेसका लागि उपनिर्वाचनको नतिजा संख्यात्मक हिसाबले कमजोर मान्न सकिए पनि गुणात्मक रूपमा राम्रो भएको कांग्रेसका महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्मा दाबी गर्छन् । ‘२०७९ मा माओवादी, एकीकृत समाजवादीसहितका पार्टीसँग गठबन्धन गरेर चुनाव लडेका थियौं, अहिले एक्लै । त्यो हेर्ने हो भने परिणाम सन्तोषजनक छ,’ उनले भने, ‘बिनागठबन्धन कीर्तिपुर नगरपालिकासहित १९–२० स्थान जित्नुले २०८४ मा कांग्रेस एक्लै चुनाव लड्नुपर्छ भन्ने मत अनुमोदन भएको छ ।’
तर कांग्रेसकै केन्द्रीय सदस्य गोविन्द पोखरेल संगठनभन्दा सत्तालाई प्राथमिकता दिँदा कांग्रेसको जनमत खस्किएको बताउँछन् । ‘प्राप्त जनमतले माओवादीलाई हौसाएको छ भने एमालेले समग्रमा जनमत खस्के पनि केही पालिकामा सफलता पाएको छ । घाटा बेहोर्ने कांग्रेस मात्रै छ,’ उनले भने ।
२०७९ को चुनावमा कांग्रेस, माओवादी, एकीकृत समाजवादीलगायत दलहरू चुनावी गठबन्धनमा थिए । गठबन्धनका लाभले जितेका सिट नै यस पटक हारेको बुझाइ पनि कतिपय कांग्रेसका नेताहरूमा छ । पोखरेल पनि माओवादीसँगको गठबन्धनका कारण लाभ लिएका सिट कांग्रेसले गुमाएको बताउँछन् ।
एमालेका प्रचार विभाग प्रमुख राजेन्द्र गौतमले अपेक्षित परिणाम नआए पनि शिर निहुरिने अवस्था नरहेको बताए । ‘हामीले यसअघि जितेको ८ स्थानको वडामा उपनिर्वाचन भएको हो । अहिले वडामा केही गुमे पनि थप गाउँपालिका अध्यक्ष र उपाध्यक्ष जितेका छौं,’ उनले भने, ‘पदको हिसाबले परिणाम उपलब्धिमूलक छ ।’
पुराना दललाई सामाजिक सञ्जालमा जतिसुकै गालीगलौज गरे पनि निर्वाचनका बेला तिनै दललाई जनताले विश्वास गरेको सन्देश उपनिर्वाचनले दिएको राजनीतिक विश्लेषक एवं निर्वाचन आयोगका पूर्वप्रमुख आयुक्त भोजराज पोखरेल बताउँछन् । ‘अर्को पक्ष माओवादी सक्कियो, अब उठ्न गाह्रो छ भन्ने चर्चा थियो । तर माओवादीले पाएको आश्चर्यजनक परिणामले उसको पकड अझै कायम छ भन्ने देखाएको छ,’ उनले भने, ‘पुराना दलको विकल्पमा उदाएको दलको जनमतसमेत मुख्य सहरी क्षेत्रबाहेक अन्यत्र रहेनछ भन्ने देखाएको छ ।’
प्रतिक्रिया